Ostrowskie Towarzystwo Naukowe

Rocznik 2019, nr 9

Życie codzienne na (wielkopolskiej) prowincji u progu niepodległości

 

Zebrane w niniejszym tomie artykuły stanowią pokłosie ogólnopolskiej konferencji naukowej „Życie codzienne na (wielkopolskiej) prowincji u progu niepodległości”, jaka odbyła się w Ostrowie Wielkopolskim 4 grudnia 2018 roku. Organizatorem konferencji było Ostrowskie Towarzystwo Naukowe. Temat konferencji wpisywał się w kalendarz obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, prezentowana publikacja ten kalendarz w pewien sposób zamyka. Pozwala ona uzupełnić obraz wydarzeń z przeszłości: konspiracyjnej aktywności, zabiegów dyplomatycznych i organizacyjnych, przebiegu kampanii zbrojnych, o charakterystykę życia codziennego, stanowiącego ważny fundament i zaplecze dla wspomnianych działań. (…)

Zebrane w książce artykuły składają się na zbiór różnorodny, przygotowany przez badaczy różnych specjalności i dyscyplin, którego granice wyznacza czas (początek XX wieku) i terytorium (wielkopolska prowincja, pogranicze kalisko-ostrowskie). Otwarcie na interdyscyplinarność jest już w tej chwili naukową normą, a nawet koniecznością. Przede wszystkim jednak wierzymy, że tylko takie podejście – zdolne połączyć zainteresowania przedstawicieli różnych gałęzi nauk humanistycznych i społecznych (socjologii, historiografii, antropologii, literaturoznawstwa, językoznawstwa, ekonomii, muzykologii, itd.) – umożliwia charakterystykę życia codziennego, kultury i historii lokalnej, daje szansę na zbudowanie wiarygodnego, panoramicznego, przekonującego i atrakcyjnego obrazu przeszłości.

Ze Wstępu

 

Życie codzienne na (wielkopolskiej) prowincji u progu niepodległości to hołd złożony stuleciu niepodległości Polski – hołd w postaci wartościowej pracy, którą wykonało kilkunastu autorów książki, a przedtem organizatorzy konferencji na taki właśnie temat (Ostrów Wielkopolski, 4. 12. 2018); wyraz przywiązania do historii ujmowanej przede wszystkim w wymiarze lokalnym; historii małej, jeśli zaś wielkiej, to odczytanej z przekazów życia codziennego: gest antypatetyczny, za to nasycony dążeniem do uchwycenia zatartych, lecz istotnych doświadczeń tak jednostkowych, jak i społecznych.

Książka wydaje mi się bardzo interesująca i z poznawczego punktu widzenia – cenna.

Z recenzji prof. dra hab. Piotra Śliwińskiego

 

Zawartość:

Wstęp

I. Codzienność i historia

Jan Galant, Zanurzyć się w przeszłości

II. W cieniu Wielkiej Wojny. Od ekonomii państwa do gospodarstwa domowego

Józef Pietrzak, Niepodległość odzyskana ofiarą krwi i złota. Początki działalności społecznej, politycznej i gospodarczej w Ostrowie w 1919 roku

Maciej Błachowicz, Magdalena Zdrowicka-Wawrzyniak, Życie na gruzach. O formowaniu się władz miejskich Kalisza i gospodarce komunalnej w latach 1914-1919 na łamach „Gazety Kaliskiej”

Roman Dziergwa, Ostrzeszów, Skalmierzyce, Ostrów – implikacje działań wojennych i dzień powszedni Wielkiej Wojny na południu Wielkopolski w relacjach niemieckich pastorów

Karol Walczak, Niepodległość od kuchni. Kilka uwag na temat praktyk żywieniowych nowo formującego się społeczeństwa polskiego na przykładzie południowej Wielkopolski

 III. Kultura i język u progu niepodległości

Justyna Szczęsna, Nie tylko „piątki literackie”. Kaliska „elita inteligencji niewieściej”

Monika Kędziora, Muzyczna codzienność w Wielkopolsce u progu XX wieku

Błażej Osowski, Gwary okolic Ostrowa Wielkopolskiego w dwudziestoleciu międzywojennym

IV. Wielkopolanie u progu niepodległości

Justyna Kociemba-Żulicka, Zapomniane zawody

Kornelia Ćwiklak, Kondycja wielkopolskiego nauczyciela w przededniu niepodległości

Michał Jarnecki, Margines społeczny, przestępczość i patologie społeczne w Wielkopolsce na progu niepodległości i w II Rzeczypospolitej – na wybranych przykładach

Indeks osób

 

Publikację wydano dzięki wsparciu Gminy Miasto Ostrów Wielkopolski oraz Powiatu Ostrowskiego.