Biografie lokalne.
Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego 2022, nr 10
Ze Wstępu:
Przedstawiamy Państwu dziesiąty numer „Rocznika Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego”. Jest to kolejny przygotowany przez nas tom o charakterze monograficznym, poświęcony zagadnieniom kultury lokalnej.
Tym razem tematem przewodnim stały się biografie lokalne. Proponujemy zatem otwarty na kontynuacje i rozwinięcia zbiór tekstów, poświęconych osobom, które kulturę tworzyły lub nadal tworzą, a ich dorobek i działalność stanowią wart opowiedzenia składnik miejscowego dorobku kulturowego. W kategorii biografii lokalnych mieszczą się także te publikacje, które relacjonują życiowe doświadczenia i zdarzenia biograficzne, uznając je za reprezentatywne dla mieszkańców regionu.
Przyjęliśmy także założenie, aby nie powielać istniejących już, często gruntownych, opracowań poświęconych osobom szczególnie zasłużonym dla kultury południowej Wielkopolski. Dlatego w Biografiach lokalnych znajdują się zasadniczo artykuły poświęcone tym, o których z jakichś powodów wcześniej nie pisano albo pisano w sposób niewystarczający. Wydaje nam się, że istotnym, demokratycznym składnikiem kultury jest fakt, że jej twórcami i użytkownikami bywają ludzie skromni, często nie szukający rozgłosu, z powodzeniem realizujący swoje prywatne pasje, nierzadko „zarażający” nimi innych i skupiający wokół siebie krąg podobnych pasjonatów. Symptomatycznym i cennym zjawiskiem jest to, że pamięć o nich zachowali ich potomkowie, przyjaciele, znajomi, sąsiedzi, którzy przypomnieli ich sylwetki w tekstach składających się na niniejszy tom. Właśnie podtrzymywanie pamięci o osobach wnoszących wartościowy wkład w życie społeczności uznać można za czynnik, który warunkuje i określa charakter, specyfikę lokalnej kultury. (…)
Badaniu i przedstawianiu biografii lokalnych towarzyszy pokusa ujmowania ich jako reprezentacji doświadczenia całej zbiorowości, jako przykładu postaw typowych, mentalności charakterystycznej, losów symptomatycznych. Przekonanie o istnieniu stałych cech lokalnej biografii i miejscowych postaw rodzi również ryzyko stereotypizacji, podobnej do tej, jaka dochodzi do głosu w potocznych wyobrażeniach cech narodowych. Można uniknąć tego ryzyka, przesuwając badawczą i czytelniczą uwagę z tego, co powtarzalne, typowe – na przejawy wyjątkowości, dowody niepodobieństwa. Akcentowanie różnorodności jest także sposobem uhonorowania niepowtarzalnych w elementarnym, egzystencjalnym sensie, losów pojedynczego człowieka. Z tego też powodu różnorodność i odmienność opowieści, jakie zawiera „Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego”, pragniemy uznać za jego zaletę.
Spis treści
Wstęp
Kornelia Ćwiklak – Burmistrz Mikołaj Rosiński. W kręgu nieznanych biografii
Jan Galant – Tekla Zmorska pisze list do Józefa Ignacego Kraszewskiego. O żonie poety
Józef Pietrzak – Ostrowskie rodowody zapisane na tablicach pamięci (wybór)
Adam Ćwiklak – Zwykły niezwykły człowiek. Michał Ćwiklak (1893-1967)
Witold Banach – Zapomniany obywatel świata z Ostrowa Wielkopolskiego
Justyna Szczęsna – Kresy – Kazachstan – Kalisz
Bogna Skrzypczak-Walkowiak – Z talentem w świat… Gawęda o trzech uzdolnionych ostrowskich chłopakach
Romana Łapa – Kazimierz Balcer i jego dobrzycka mała ojczyzna
Tomasz Gruchot – Rekonstrukcja z nieobecności (o poezji i wizerunku Pawła Pawłowskiego)
Noty o autorach
Publikację sfinansowano dzięki wsparciu:
 |
Gminy Miasto Ostrów Wielkopolski |
 |
Powiatu Ostrowskiego |